یادداشت کن لذت ببر

رشتهٔ دانشگاهی

رشته فناوری اطلاعات و ارتباطات از سال ۱۳۸۵ برای اولین بار در دانشکده علمی و کاربردی پست و مخابرات وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شروع به تدریس شده‌است. برنامه درسی کارشناسی "مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فن آوری اطلاعات ICT" با ده گرایش در جلسه روز 25/6/85 شورای برنامه ریزی آموزش و درسی وزارت علوم تحقیقات و فناوری به تصویب نهایی رسید. این برنامه برای رفع نیازهای تخصصی وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات از سوی این وزارتخانه طراحی و تدوین شده و با تأئید گروه صنعت به دبیرخانه شورا ارسال شده بود.این رشته در واقع رشته‌ای مهندسی ، مدیریتی و میان رشته‌ای بین مهندسی مخابرات و کامپیوتر و صنایع بوده و بیشتر مبحث آن در زمینه شبکه‌های کامپیوتری و مخابراتی است و بسیاری از دروس آن‌ها مشترک در این سه رشته است . این رشته به فناوری اطلاعات نیز نزدیک است و دروس مشترک دارند.وزارت علوم این رشته را در 10 گرایش به تصویب رسانده [۱] و دانشگاه جامع نیز این رشته را در سال 1387 با عنوان «ارتباطات و فناوری اطلاعات» در دفترچه خود قرار داده‌است. آن چه در این رشته در مورد اطلاعات مورد بررسی قرار می‌گیرد، روش صحیح انتقال داده‌است و در اصل پروتکل‌های ارتباطی و روش صحیح ذخیره دادگان در مدیریت شبکه‌ها را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. این رشته در مواردی همچون آموزش و تجارت اهمیت زیادی دارد، چرا که توانایی این را دارد که یک سیستم جدید را ایجاد کند که هر فرد بتواند با بهره‌گیری از آن راحت‌تر به اطلاعات دستیابی پیدا کند.این برنامه جهت آموزش مهندسینی طراحی شده که بتوانند نیازهای تخصصی تعداد زیادی از مشاغل مرتبط با تکنولوژی ICT را برآورده نمایند. این رشته در 10 گرایش برای ده طیف از متصدیان مشاغل مهندسی، مدیریتی و طراحی در وزارت ارتباطات با همکاری مشترک بین این وزارتخانه، دانشگاه جامع و وزارت علوم تدوین شده است.از سال ۱۳۸۸ نیز این رشته به صورت پایلوت میان دانشگاههای روزانه ایران تدریس خواهد شد.

گرایشها

رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات در 10 گرایش

* - دیتا (دیتا و امنیت شبکه)
* - سیستمهای تحت شبکه
* - مدیریت ICT
* - کاربردهای ICT (مالتی مدیا)
* - مخابرات سیار (موبایل)
* - مخابرات ماهواره ای
* - مخابرات نوری
* - انتقال
* - سوییچ
* - ترافیک و سیگنالینگ


دروس پایه این رشته
ریاضی کاربردی - برنامه سازی - ساختمان داده ها

دروس اصل این رشته
* دسته کامپیوتر : امنیت داده ها - امنیت شبکه - ارتباط داده ها - شبکه های NGN - سیستم عامل و مدیریت شبکه - اصول CCNA - فناوری اطلاعات - مهندسی فناوری اطلاعات - طراحی صفحات وب - برنامه سازی پیشرفته - پایگاه داده ها
* دسته مخابرات : مخابرات دیجیتال - مخابرات نوری - مخابرات سیار(موبایل) - مخابرات ماهواره - سیگنالینگ و سوییچینگ - طراحی شبکه GSM
* دسته صنایع : اقتصاد و مهندسی - اصول سرپرستی و مدیریت - تجزیه و تحلیل سیستمها - سیستمهای اطلاعات مدیریت (MIS) - کارآفرینی


این رشته هنوز رشته‌ای کاملاً نو در ایران است و هنوز فارغ‌التحصیلان آن وارد بازار کار نشده‌اند. این رشته در کنکور سال ۱۳۸۷ نوترین رشته به حساب می‌آمده‌است.

ictچیست؟

فن آوری اطلاعات و ارتباطات به جایگاه برجسته اطلاعات ، دستگاههای ذخیره سازی و پردازش اطلاعات و دستگاههای انتقال و دستیابی به اطلاعات تاکید دارد . بدیهی است در این راستا ، علاوه بر پتانسیل های مخابراتی ، رسانه هائی دیگر نظیر رادیو و تلویزیون نیز در فهرست وسایل ارتباطی ( کانال نشر و توزیع اطلاعات ) ، قرار خواهند گرفت . زیر ساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مرحله اول نیازمند وجود یک زیرساخت اطلاعاتی است که در آن تمامی دستگاهها و وسایل ارتباطی نظیر تجهیزات مخابراتی ، رادیو و تلویزیون قرار خواهند گرفت . زیرساخت اطلاعاتی به منزله فونداسیون زیرساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، مطرح بوده که امکان ارائه سرویس ها و خدمات اطلاعاتی را با کیفت مطلوب ، فراهم می نماید. بر همین اساس می توان فن آوری اطلاعات و ارتباطات را مشتمل بر سه بخش اساسی زیر در نظر گرفت : 

زیرساخت اطلاعات Information Infrastructure : II
فن آوری های اطلاعات Information Technologies : IT
کاربردهای اطلاعات Information Application : IA



زیر ساخت اطلاعات ( II ) 
در زیرساخت اطلاعات ، هدف ایجاد و گسترش امکانات زیر می باشد : 
شبکه ها و سرویس های مخابراتی 
تکنولوژی های انتقال 
سوئیچینگ و روتینگ 
دستیابی و عرضه 
ارتباطات چند رسانه ای ( صوت ، تصویر ) 

شامل : 
- شبکه های موبایل ، بدون کابل 
- شبکه های فیبر نوری 
- سیستم های ماهواره ای 
- سیستم های سخن پراکنی 
- ترکیب ( تلفیق) مخابرات با سیستم های چند رسانه ای 
- ارتباطات محلی با سرعت بالا
- ارتباطات شهری ، منطقه ای و ملی با سرعت بالا 


فن آوری اطلاعات ( IT ) 
در فن آوری اطلاعات ، موارد زیر مورد توجه قرار می گیرد : 
ذخیره سازی اطلاعات 
پردازش و ارائه اطلاعات 
سیستم ها ی عامل 
زبان ها ی برنامه نویسی 
مهندسی پروتکل ها 
نرم افزارهای کاربردی 

شامل : 
- پروتکل های شبکه 
- شبکه های ذخیره سازی داده 
- فن آوری های رمزنگاری و امنیتی 
- سخت افزار( کامپیوترهای شخصی ، سرویس دهندگان و ... ) 
- طراحی بانک های اطلاعاتی 
- زبان های ارائه محتوا در وب نظیر HTML,XML 
- تشخیص و پیشگیری از حملات 

کاربردهای اطلاعات ( IA ) 
در کاربردهای اطلاعات ، موارد زیر مورد توجه قرار می گیرد : 
ارائه خدمات 
اشتراک دانش 
مدیریت عمومی 
سرویس های اجتماعی 
راه حل های تجاری 
تولید و نشر محتوا 

شامل : 
- آموزش 
- فرصت های اقتصادی و تولید درآمد 
- توسعه روستائی 
- بهبود سلامت شهروندان نظیر استفاده از درمان راه دور 
- امنیت و مونیتورینگ مسائل زیست محیطی 
- مدیریت اقتصادی و دولتی 
- کتابخانه های الکترونیکی 
- تجارت الکترونیکی 
- بانکداری الکترونیکی 
- آموزش الکترونیکی 
- و ... 

همانگونه که ملاحظه می شود برای هر یک از بخش های سه گانه در فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، محدوده خاصی در نظر گرفته شده است ولی در عمل تعیین دقیق این محدوده ، امری دشوار و گاها" غیرممکن است. مثلا" برنامه های نرم افزاری در بخش فن آوری اطلاعات قرار گرفته ولی امکان پیاده سازی آنان در زیر مجموعه کاربردهای اطلاعات ( IA ) نیز وجود خواهد داشت .همچنین ارتباطات چندرسانه ای در زیر مجموعه زیرساخت اطلاعات ( II ) قرار گرفته شده اند ولی امکان پیاده سازی برخی از ویژگی های مالتی مدیا در زیرمجموعه فن آوری اطلاعات ( IT ) ، نیز وجود دارد. 
علیرغم عدم وجود محدوده ای مشخص و شفاف برای هر یک از عناصر موجود در بخش های سه گانه زیرساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، می توان با لحاظ نمودن وزن بکارگیری امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در هر یک از بخش ها ، به یک مرزبندی خاص دست یافت : 

عناصر زیرساخت اطلاعات ( II ) ، نیازمند استفاده از تجهیزات و امکانات فیزیکی گسترده ای نظیر سیستم های سوئیچینگ ، روتینگ ، شبکه ای گسترده از خطوط تلفن ثابت ، سیار و شبکه های رادئوئی ، می باشند . در این رابطه و به منظورانجام عملیات و مدیریت زیرساخت فیزیکی متشکل از عناصر و تجهیزات سخت افزاری ،می بایست از سخت افزار و نرم افزارهای متعددی استفاده شود. با طراحی و پیاده سازی زیرساخت اطلاعات ( بستر ارتباطی ) ، امکان ارتباط دستگاههای مختلفی نظیر تلفن های ثابت ، تلفن های سلولی ، دستگاههای بدون کابل ، کامپیوترهای شخصی و سرویس دهندگان به شبکه فراهم و آنان قادر به استفاده از سرویس ها و خدمات مختلفی می باشند.ارتباط با زیرساخت اطلاعاتی ( ارتباطی ) ممکن است مستقیما" (از طریق شبکه ایجاد شده) و یا با استفاده از تجهیزات خاصی نظیر مودم، کارت های ISDN ، خطوط DSL و یا دستگاههای بدون کابل ، ایجاد گردد. معمولا" برای سنجش میزان شکاف دیجیتالی بین جوامع فقیر و ثروتمند ، به تنوع ، تعداد و کیفیت وسایل ارتباطی به زیرساخت ، استناد می گردد . بدیهی است با فرض ایجاد زیر ساخت اطلاعات ، بدون وجود دستگاههای ارتباطی ( از بعد کمی و کیفی) ، امکان استفاده مطلوب و بهینه از زیر ساخت و درنهایت بهره مندی از دستاوردها و پتانسیل های ارائه شده در بخش های فن آوری اطلاعات و کاربردهای اطلاعات ، وجود نخواهد داشت . دستگاههای ارتباطی ( نظیر تلفن های ثابت ، سلولی ) به عنوان شرط لازم برای ورود به بزرگراه های اطلاعاتی مطرح می باشند. بدیهی است تنوع ، کیفیت و مقرون به صرفه بودن دستگاههای ارتباطی ، گزینه های متعددی را به منظور استفاده از منابع اطلاعاتی در اختیار متقاضیان ، قرار می دهد .امکان دستیابی آحاد جامعه به منابع اطلاعاتی ، یکی از عناصر اصلی سیا ست گذاری در زمان تعریف استراتژی توسعه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در هر جامعه می باشد .